Елвира Набиулина по втор пат оваа деценија управува со руската економија во кризна ситуација. Соочена со падот на рубљата и зголемената инфлација по едвај една година помината на чело на Централната банка на Русија, Набиулина ја воведе оваа институција во модерната ера на економската политика во 2014 година со нагло зголемување на каматните стапки. Политички ризичниот потег ја забави економијата, го скроти растот на цените и и даде меѓународна репутација како носител на одлуки. Сега повторно е во центарот на вниманието, како жена која управува со парите што Русија ги издвојува за војната во Украина.
Во светот на банкарите, меѓу технократите чија задача е да ги држат цените под контрола, Набиулина стана „ѕвезда во подем“.
Сега останува на Набиулина да ја води руската економија низ длабока рецесија и да го задржи нејзиниот финансиски систем, отсечен од остатокот од светот, недопрен. Предизвикот дојде по долгогодишно зајакнување на финансиската одбрана на Русија од можните санкции наметнати како одговор на почетокот на војната во Украина.
Таа водеше извонредно закрепнување на руската валута, која изгуби четвртина од својата вредност за неколку дена од почетокот на руската инвазија на Украина на 24 февруари. Централната банка презеде агресивни мерки за да спречи големи суми пари да ја напуштат земјата, да ја запре паниката на пазарите и потенцијалниот налет кон банкарскиот систем.
Кон крајот на април, рускиот парламент го потврди новиот мандат на Набиулина, по предлог лично на Владимир Путин.
„Тоа е важен светилник на стабилност за рускиот финансиски систем“, рече Елена Рибакова, заменик главен економист во Институтот за меѓународни финансии на индустриската групација во Вашингтон.
Кризата од 2014 година
За време на финансиската криза од 2014 година, Набиулина ја претвори катастрофата во можност. Русија тогаш се соочи со економски шок – колапс на цената на нафтата и економски санкции наметнати по анексијата на Крим. Набиулина одлучи да не ја следи традиционалната политика и го фокусираше фокусот на банката на управувањето со инфлацијата. Ги зголеми каматните стапки на 17 проценти и тие останаа релативно високи со текот на годините.
Тоа прилагодување беше болно, а економијата трпеше година и пол. Но, до средината на 2017 година, успеа во нешто што се чинеше невозможно само неколку години претходно: стапката на инфлација падна под четири проценти, најниска во земјата во постсоветската ера.
Под водство на Набиулина, Централната банка продолжи со напорите за модернизација. Таа ја подобри комуникацијата со носење клучни политички одлуки, давање насоки за политиката, средби со аналитичари и давање интервјуа.
Централната банка почна да се смета за клучен економски фактор, привлекувајќи угледни економисти од приватниот сектор.
Набиулина е опишана како личност која е фокусирана, секогаш добро подготвена, застапник на пазарните сили и љубител на историјата и операта.
„Чистење“ банки
Покрај рекордот во монетарната политика, Набиулина доби и пофалби за спроведувањето на темелно „чистење“ на банкарската индустрија. Во првите пет години од работењето во банката, таа укина околу 400 банкарски лиценци, што во суштина затвори околу една третина од руските банки – во обид да ги исфрли слабите институции што ги извршуваа, како што наведе таа „сомнителни трансакции“.
Ова се сметаше за храбра крстоносна војна, бидејќи функционер на централната банка беше убиен во 2006 година и започна енергична кампања против банките осомничени за перење пари.
„Борбата против корупцијата во банкарскиот сектор е работа за многу храбри луѓе“, вели Сергеј Гурјев, руски економист кој ја напушти земјата во 2013 година, а сега е професор во Париз.
Изградба на тврдината
Набиулина е висок функционер во кабинетот на Путин веќе две децении. Таа беше негов главен економски советник нешто повеќе од една година пред да стане претседател на Централната банка во јуни 2013 година, бидејќи таа веќе беше министерка за економски развој додека Путин беше премиер.
„И владата и претседателот ѝ веруваат“, рече Софија Донец, економист на ренесансниот капитал во Москва, која работеше во Централната банка од 2007 до 2019 година.
Таа се здоби со репутација на чувар на руската економија подготвувајќи одбрана од санкциите што Русија ги очекуваше претходно.
За време на нејзиниот мандат, уделот на доларот во резервите падна на околу 11 отсто. И откако санкциите ги замрзнаа резервите на банката во странство, земјата имаше „доволно резерви“ во злато.
Други санкции за заштита вклучуваа алтернатива на SWIFT, глобалниот банкарски систем за пораки развиен во последниве години.
Воена економија
Откако Набиулина помина речиси една деценија градејќи репутација во антиинфлацискиот сектор и воведувањето на традиционалната монетарна политика во Русија, западните финансиски казни наметнати по инвазијата на Украина, брзо ја принудија да се откаже од политиката што инаку ја претпочиташе.
Сега повеќе од двојно ги зголеми каматните стапки на 20 отсто, ја искористи контролата на капиталот за сериозно да го ограничи одливот на пари од земјата, престана да тргува со акции на Московската берза и ги олабави регулативите за банките.
Овие мерки ја прекинаа почетната паника и помогнаа рубљата да
закрепне, но контролата на капиталот беше само делумно укината.
Русија сега влегува во стрмна рецесија со затворена економија. На 29 април, банката ги намали каматните стапки на 14 отсто, што е знак дека финансиското торнадо се пренасочува кон обид да се минимизира продолженото влијание на санкциите врз домаќинствата и бизнисите бидејќи инфлацијата се забрзува и компаниите се принудени да ги рестартираат своите синџири на снабдување.
извор: Nova.rs
фото: https://www.centralbanking.com/Twitter