На две исклучителни прашања во изминатиот период – прашањата за јазикот и учебниците по историја, доминира политичкиот дискурс без ни малку разбирање од страна на политичарите да се слушне гласот на педагогијата. А, и двете прашања имаат политичко и педагошко гледиште.
Македонската политиката никогаш не ја почитувала педагогијата. Ние никогаш не сме изградиле култ кон воспитанието и образованието, иако имаме вредности и брендови од кои можат да ни позавидат и најсилните и најбогатите. На пример, првиот универзитет во светот (886 г.); Свети Кирил и Методиј, прогласени за спиритуални патрони на целата Европа; Григор Прличев „вториот Хомер“ и многу други. Педагогијата е наука која е јавно и тајно маргинализирана, девалвирана и понижена за што и таа самата делумно е виновна, заради нејзината инфериорност и вазален однос кон политиката, која самата си дозволи статус на сервилност. „Таа својот предмет го остави на политиката и соседните (воспитни) дисциплини со што го уништува просторот на својата научна и професионална афирмација“ (Previšič, 2012).
Се прашува ли некој кои се последиците од ваквиот однос на политиката кон педагогијата во Македонија.
Најпрвин треба да си признаеме дека создаваме мрзеливи и разгалени генерации, општество на лажни елити (луѓе без знаење и морал се доминантниот модел на лидери во општеството), немаме работни навики, дека имаме слаби образовни постигнувања, ја уништивме надежта на секој чесен и добронамерен човек, немаме чувство за припадност и заедништво, завидни сме, себични и љубоморни, го мразиме секој што постигнал успех, не го почитуваме подобриот од нас и се обидуваме по секоја цена да не успее, успехот на секој човек за нас е сомнителен, за секој имаме тема за дисквалификација. Од сето ова уште и не сакаме да видиме дека младите видоа два излеза – едниот во идеализирање на сè што е туѓо (излез по секоја цена од државата без чувство дека напуштаат земја во која се родиле), а другиот во хедонизам.
Ова е само силна потврда дека вредносниот систем, ставовите, моралното однесување и етиката не се последица на знаењето, тие особини се доминантно формирани од социјалното искуство и само примерот во средината (Rogers, 1986). Генерации со вакви особини се доминантниот дел кои го обликувале и создавале нашето општество. Ова е резултатот и последиците од таа македонска политика која ја потчини педагогијата. Тоа се примерите кои ги бара и препознава македонската политика. Вакви вредности и модели на однесување се пренесувани на потомствата. Нашето општество е градено преку вакви воспитни вредносни концепти во политиката, науката, културата, економијата, спортот.
Македонската педагогија ќе мора да се погледне во огледалото. Ќе мора самата да си ги признае проблемите од внатре и својата инфериорност. Нашата научна изграденост и национална неосвестеност се загрижувачки. Македонската педагогија паралелно живее во два света. Едниот е минатото и нејзиниот комплекс кон југословенската педагогија, а другиот е англосаксонската доминација и стил на образовни политики. Нам ни се потребни промени не како реформа на нешто постојано, туку како револуција и реконцептуализација на образованието.
Ние не учиме да живееме заедно
На две исклучителни прашања во изминатиот период – прашањата за јазикот и учебниците по историја, доминира политичкиот дискурс без ни малку разбирање од страна на политичарите да се слушне гласот на педагогијата. А, и двете прашања имаат политичко и педагошко гледиште. Во расправата на темата за улогата на мајчиниот и службениот јазик во образовниот систем, секогаш се заземаат две гледишта: законско (политичко) и образовно (педагошко). Тоа влегува во правата за образование и културен идентитет.
Одборот за образование, наука и култура му доставил на Европскиот парламент неколку препораки за регионалните и малцинските јазици во образовните системи: (1) пожелно е, колку што може повеќе младите eвропјани да се поттикнуваат да го учат својот мајчин јазик; (2) должност на секој млад eвропјанин е да го научи службениот јазик на земјата чиј е граѓанин; (3) во општествата во Европа секојдневната употреба на службениот јазик е основен предуслов за интеграција на децата чиј главен јазик се разликува од службениот јазик на земјата.
Дали во нашето општество образовните политики за правото на учење на мајчиниот и службениот јазик се` повеќе стануваат сериозен фактор за дезинтеграција на младите луѓе? Новиот закон, но и сите претходни образовни политики за јазикот во образовниот систем го рушат и така кревкиот концепт на вистинската интеграција на граѓаните на Македонија. Концептот на наставните планови на деветгодишното основно образование за учење на македонскиот јазик (службен јазик во РМ) учениците од другите заедници започнуваат да го слушаат првпат во 4-то одделение со 2 часа неделно. По истиот концепт е создаден и наставниот план за гимназиско образование, учење на само 2 часа неделно македонски јазик. Дали е тоа доволно за солидно изразување и пишување на службениот јазик? Ова не е моделот за интеграција во нашето општество. За жал тоа никој не го отвора како прашање за дискусија во реформите на наставните планови во нашиот образовен систем.
Извор: makedonskijazik.mk
Француско-германски учебник по историја
Зошто Французите и Германците се првите кои иницирале проект за учебник по историја? Внимавајте добро на терминологијата, станува збор за француско-германски учебник по историја, а не – учебник за француско-германската историја.
Има повеќе добри причини, но одговорот не се наоѓа само во договорот за помирување, туку и во силата на богатството на сите нивоа во двете земји, во изградената доверба на најголемиот број граѓани од двете земји дека соседната земја е сојузник и земјата на која најмногу ѝ веруваат. Повеќе од 70 години работа на институции од двете земји, наставници од средно образование, универзитетски професори, педагошко искуство и кругови на француско-германски историчари. Таа култура на соработка имала цел давање простор на секоја земја да ја запознае историјата на соседната земја, како и системот на образование на историчарите. Работните групи создале концепт на учебник кој е збогатен со документи од двете држави, од двата архива, од двата фонда. На секое поглавје е вметната по една страница која истовремено им овозможува на учениците да ја видат „француската и германската верзија на вистината“ и дополнителни информации (библиографија, филмови, романи, музеи, интернет страници итн.).
Сите се сложуваат дека ова е политичко-педагошки проект кој има длабока европска и транснационална димензија кој премостува национални култури, но признавајќи ги нивните специфичности. Употребата на овој учебник е индивидуален избор на наставникот, и тоа како индиректен извор, а не главен учебник. Тој служи за збогатување на информации и документи во наставата, дополнување на „стандардните“ учебници, но не да ги заменат, ниту да бидат нивна конкуренција.
Суштината на педагогијата е како да го ставиш на испит мислењето на учениците, но при тоа да не им го земеш гласот. Како да го преиспитаат својот став. Како да се посветиш на создавање целосни аргументи, на силни аргументи. Македонската педагогија се наоѓа пред многу предизвици. Но, клучниот предизвик е прашањето за гласот на ученикот. Бидејќи без глас значи да бидеш без моќ.
За крај само размислете – дали можете да се сетите на еден единствен реален стратешки образовен и културен проект кој ги обединува и интегрира граѓаните во Македонија, а кој дошол од политичарите?