Секој кој живеел или работел во Холандија од 15-годишна возраст па наваму, добива минимална пензија од 1.218 евра. Но, дали е тоа земјата со најдобри пензии? Споредбите на европските пензии кријат некои замки. Сепак, три критериуми се особено важни: јавните расходи, т.е. колку чини соодветниот пензиски систем, колкав е вистинскиот износ на пензијата што се добива и на која возраст може да се пензионира.
Во ЕУ најдолго работат Холанѓаните, најкратко Грците
За пензија од системот за социјално осигурување на Холандија, барателот треба да има 66 години. Но, повеќето луѓе престануваат да работат и предвремено се пензионираат на 63 години. Во Германија, многу луѓе се пензионираат на 63 години, иако официјалната возраст за пензионирање моментално е 63 години и 8 месеци. Покрај тоа, старосната граница за пензионирање постојано се зголемува за неколку месеци во зависност од годината на раѓање.
Повеќето Италијанци се пензионираат на околу 62 години, иако треба да работат до 64, Грците одат во пензија на околу 60, а Французите околу 61 година.
Во Бугарија, правото на пензија за стаж и возраст од социјално осигурување во 2022 година се стекнува со навршување на 61 година и 10 месеци и стаж на социјално осигурување од 36 години и 2 месеци за жени. За мажите се бара да имаат 64 години и 5 месеци и 39 години и 2 месеци стаж на осигурување. Но, по пример на некои европски земји, старосната граница за пензионирање во Бугарија постепено се зголемува.
Голем број земји ќе ја зголемат старосната граница за пензионирање во наредните години
Во Франција, сè уште е релативно ниска старосната граница, но дури и таму треба да сте плаќале речиси 42 години придонеси за да можете да се пензионирате на 62 години без никакви одбитоци.
Холанѓаните во просек заработуваат 89% од последната нето плата.
Колку навистина добиваат пензионерите во Европа? ОЕЦД ја споредува таканаречената „нето стапка на замена“, т.е. колкав дел од конечниот нето приход добиваат луѓето по пензионирањето. Пензиите на Холанѓаните се еднакви на 89% од нивната последна нето плата.
Оние на Грците одговараат на 84% од последната плата, за Италијанците овој процент е 82 проценти, за Французите – 74%. Германските пензионери добиваат нешто повеќе од половина (53%). Литванците добиваат уште помалку (31%). Според податоците на ОЕЦД, до 2020 година Бугарите добивале 74 отсто од нето платата.
И конечно – каде се „најдобрите“ пензии?
Ако се земе како основа критериумот „најдобра пензија“, сигурно тука спаѓаат некои јужноевропски земји.
Но, токму овие земји издвојуваат значително поголем дел од својот бруто домашен производ за пензиите. Пари што недостасуваат во други области.
Италија и Грција трошат речиси 16% од БДП за пензии, Франција – 13,4% и Германија – 10,4%. Спротивно на тоа, Холандија троши само 5%, а Ирска само 3%. Сепак, секој кој живеел или работел во Холандија од 15-годишна возраст па наваму, добива минимална пензија од 1.218 евра. Од многу индустрии се бара и да понудат пензии на компаниите.
Во Холандија, пак, расте и старосната граница за пензионирање. Ниту германскиот систем не е лош, „но Германија се соочува со сериозно стареење на општеството“, што прави проблеми.
Во Македонија има еден пензионер на двајца вработени еден пензионер. Најголем дел од пензионерите се сиромашни и во групата со најниски пензии и живеат со пензии помали од 260 евра. Само 39 пензионери се во „ВИП“ групата со 57.000 денари пензија.
По групи изгледа вака:
Старосна пензија до 18.991 денари земаат 68,76% пензионери. Семејна пензија од 13.882 денари – 22,42% пензионери; инвалидска пензија 15.647 денари- 8,54%, воена пензија 24.998 денари -0,26% и земјоделска пензија 9.076 денари или 0,02% пензионери.
Бројот на пензионери до 2025 година ќе надмине 353.000 лица.