Астероидот блиску до Земјата одговорен за спектакуларниот годишен метеорски дожд Геминид е фатен како прави нешто навистина неочекувано.
Научниците кои ја проучуваат променливата светлина на 3200 Phaethon заклучија дека карпестото тело се врти се побрзо и побрзо по својата оска, скратувајќи се за околу 4 милисекунди секоја година. Тоа можеби не изгледа многу, но вртењата на астероидите обично воопшто не се менуваат, пишува Science Alert.
Пронаоѓањето на одговорот зошто Phaethon се однесува вака може да ни даде нов увид во класата на астероиди кои се сметаат за „потенцијално опасни“ – поминувајќи покрај Земјата додека орбитираат околу Сонцето.
Phaethon во моментов не претставува никаква закана за Земјата, но со дијаметар од 5,8 километри, тој е доволно голем за да предизвика значителна количина на штета доколку хипотетички удри. Уште повеќе, патеката на астероидот го доведува доволно блиску што промената во неговата орбита од 524 дена може да не натера да ги преиспитаме нашите грижи.
Тоа е исто така чудно. Орбитата на астероид се приближува кон Сонцето како, на пример, комета. Исто така, има правлива опашка и се случува да биде еден од двата астероиди кои произведуваат метеорски дождови (тие главно доаѓаат и од комети).
А сепак, за разлика од кометите, се чини дека нема мраз. Научниците ја нарекоа „камена комета“.
Има неверојатна сина боја. Повеќето астероиди се црвеникави или сиви.
Необичните карактеристики на Phaethon го направија цел на идната мисија за слетување, DESTINY+ (Demonstracija i eksperiment svemirske tehnologije za interplanetarno putovanje s Phaethon fLyby and Ust Science), предводена од Јапонската вселенска агенција. Затоа, научниците работеа да дознаат повеќе за чудната карпа со цел подобро да планираат како да ја сретнат.
Светлината на Phaethon се менува додека се врти, што значи дека можевме да го карактеризираме неговиот период на ротација со текот на времето, намалувајќи го на 3,6 часа. Но, ни требаат прецизни податоци ако сакаме да слетаме сонда на ова нешто, така што планетарниот научник Шон Маршал од опсерваторијата Аресибо во Порторико работеше на усовршување на големината, обликот и ротацијата на Phaethon кога забележа нешто различно.
Тој ги претстави наодите на својот тим минатата недела на 54-тиот годишен состанок на Одделот за планетарни науки на Американското астрономско друштво.
„Предвидувањата од моделот на обликот не одговараа на податоците“, вели Маршал.
Поблискиот поглед на целокупниот сет на податоци, кој го опфаќа периодот од 1989 до 2021 година, откри дека промената може да се објасни со постепено, стабилно забрзување, загуба од 4 милисекунди период на ротација годишно. Од година во година, промената не прави голема разлика, но како што минуваат децениите, таа станува се поизразена.
Всушност, тим од истражувачи забележале несовпаѓање во периодот на ротација уште во 2016 година, кога забележале дека нивните податоци не се совпаѓаат со податоците од 1989 година. Во тоа време, истражувачите немаа доволно информации за да ја објаснат разликата. Сега се чини дека таа разлика е решена.
Ова го прави Phaethon еден од само 11 астероиди со забрзани ротации, од илјадници астероиди чии ротации се карактеризирани. Можно е ова да е резултат на масовна загуба; испуштањето гас во кометите предизвикува ефект на спин-ап, а студијата минатата година покажа дека Phaethon може да испари натриум.
Исто така, можно е да се примени мал ефект Yarkovsky-O’Keefe-Radzievskii-Paddackov ( YORP ). Тогаш топлината на ѕвездата влијае на брзината на ротација на мало тело, како што е астероидот.
Ќе треба уште многу да се работи за да се разбере што точно се случува со Phaethon ; но да се знае дека брзината на ротација се менува, и брзината со која се менува, е одлично откритие само по себе.
Тимот ги претстави своите наоди на 54-тиот годишен состанок на Одделот за планетарни науки на Американското астрономско друштво.
Извор: радио Сарајево