Во 1982 година централната населба Уранус била срамнета со земја и покрај тоа што била дом на Националниот архив, манастирот Михаи Вода и болницата Бранковенец и на 37 стари фабрики и работилници.
– Толку бил самобендисан што сакал да му го смени изгледот на градот и да го направи центар на комунизмот. Во центарот на градот изградил државни згради и објекти кои од птичја перспектива го формираат зборот “Викториа“ (победа). Бидејќи реката која минува низ центарот, Дамбовита му пречела во идејата, го преместил цел нејзин тек и направил вештачко корито само за да го чита зборот победа кога ќе лета со својот хеликоптер – раскажа 50-годишен граѓанин на Букурешт за стресот кој го преживеал како млад човек додека Чаушеску се расфрлал со народните пари.
Изградбата на Палатата на парламентот требала да биде врвот на „Систематизацијата“ – програма на Чаушеску за урбано планирање која ја смислил додека бил на турнеја во Северна Кореја во 1971 година. Земјотресот во Романија во 1977 година само му дал повод на Чаушеску да ги демолира сите стари делови на Букурешт за да направи социјалистичка архитектура, односно да гради копија на Пјонгјанг.
На натпревар за архитектура, довербата на Чаушеску ја добила 28-годишната Анка Петреску. Таа контролирала 10 архитекти асистенти, а тие биле контрола на други 700 архитекти и градежни инженери.
Романците не сакаат да зборуваат многу за него и неговите мегаломански проекти, посебно оние постарите кои учествувале во Револуцијата во 1989 година. Неофицијално, тие велат дека менувањето на ликот на градот и изградбата на овие градби била само маска за да го направи најголемиот проект во историјата на човештвото.
– Сите големи градови имаат големи реки. Низ сите европски метрополи минувал Дунав, но не и во Букурешт. Тој сакал да направи ново речно корито и да го смени текот на реката со тоа што ќе ја донесе во Букурешт – вели еден од митовите за Чаушеску.
Дел од нив сепак му оддаваат признание на диктаторот само за една работа, за намалувањето на странскиот долг кој бил целосно отплатен во 1989 година, четири месеци пред падот на Чаушеску.
Падот на Чаушеску е еден од најконтроверзните настани во историјата на човештвото. Тоа се случило откако во ноември 1989 година бил избран повторно за лидер на РКП што довело до организарање на голем митинг на 21 декември што преминал во насилство, неколку часа после неговиот телевизиски говор.
– Луѓето тргнале кон Палатата револтирани и со оружје во рака, а тој им зборувал дека ќе добијат субвенции за земјоделие. Затоа тој и жена му на Божиќ добија смртна казна и беа погубени во Трговиште од капетанот Јонел Боеру – истакна за ММС вработен во романскиот Парламент.
И 32 години по неговата смрт, Палатата се уште не е довршена. Во 1989 година трошоците за градбата надминале 1,75 милијарди долари, а во 2006 година достигнале три милијарди. Медиумскиот магнат Руперт Мардок во 1990 година се обидел да ја купи зградата за една милијарда, но понудата била одбиена.
Текст и видео: Орце Костов
Фото: Вангел Тануровски