САД, Велика Британија и ЕУ најавија дека ќе го ограничат увозот на руска нафта како една од бројните санкции воведени поради руската агресија врз Украина. Може ли светот да биде без руска нафта?
Какви санкции постојат за руската нафта и гас?
САД најавија целосна забрана за увоз на руска нафта, гас и јаглен, откако Украина повика на проширување на санкциите.
Обединетото Кралство постепено ќе ја прекине руската нафта до крајот на годината, а ЕУ го намалува увозот на гас за две третини. Британската влада вели дека тоа им дава доволно време да најдат алтернативни акции, пренесува Би-Би-Си.
Рускиот вицепремиер Александар Новак изјави дека отфрлањето на руската нафта ќе доведе до „катастрофални последици за глобалниот пазар“.
Цените на нафтата и гасот нагло пораснаа и може уште повеќе да пораснат доколку Русија престане да извезува. Но, не се работи само за гориво, и животниот стандард во Британија ќе биде погоден, а светските цени на суровините уште повеќе ќе се зголемат.
Колку нафта извезува Русија?
Русија е трет најголем производител на нафта во светот, зад САД и Саудиска Арабија. Од приближно пет милиони барели сурова нафта што ги извезува секој ден, повеќе од половина оди во Европа.
Рускиот увоз сочинува 8% од вкупната побарувачка на нафта во Велика Британија. Соединетите Држави се помалку зависни од околу три отсто од нафтата увезена од Русија во 2020 година.
Што е со алтернативните резерви на нафта?
Аналитичарот за истражување на енергетската политика Бен Меквилијамс вели дека би требало да биде полесно да се најдат алтернативни снабдувачи на нафта отколку гас, „бидејќи има толку многу цевководи. Некои доаѓаат од Русија, но има многу испораки од други места“.
САД побараа од Саудиска Арабија да го зголеми производството на нафта, но ги отфрлија претходните барања на САД за зголемување на производството со цел да се намалат цените на нафтата.
Саудиска Арабија е најголемиот производител во ОПЕК, нафтен картел кој сочинува околу 60 отсто од суровата нафта што се тргува на меѓународно ниво. Затоа, ОПЕК има клучна улога во влијанието на цената на нафтата.
Русија не е во ОПЕК, но со неа работи од 2017 година на поставување ограничувања за производството на нафта со цел да ја задржи заработката за производителите. Соединетите држави исто така бараат да ги олеснат нафтените санкции на Венецуела. Порано беше клучен американски снабдувач на нафта, но неодамна Венецуела најмногу и продаваше нафта на Кина.
Што би се случило доколку гасот престане да доаѓа во Западна Европа?
Цените на парното – кои се и онака високи – би се зголемиле уште повеќе. Рускиот гас сочинува околу 40 отсто од увозот на природен гас во ЕУ.
Доколку ова пресуши, Италија и Германија би биле особено ранливи. Европа би можела да се сврти кон постоечките извозници на гас како Катар или Алжир и Нигерија, но постојат практични пречки за брзото проширување на производството.
Русија обезбедува само околу пет проценти од гасот во Велика Британија, а САД не увезуваат руски гас. Сепак, цените во Велика Британија и САД продолжија значително да растат поради штетното влијание на недостигот.
Дали може да се најдат алтернативи за рускиот гас?
Тоа не би било лесно.
„Потешко е да се замени гасот бидејќи ги имаме овие големи цевки што го водат рускиот гас до Европа“, вели Меквилијамс.
Научниот центар „Бројгел“ предвидува дека доколку Русија го запре испораката на гас во Европа, Европа би можела да увезе повеќе течен природен гас од САД. Исто така, може да ја зголеми употребата на други извори на енергија, но тоа не е ниту брзо ниту лесно.
„На обновените извори им треба повеќе време за да се воведат, така што ова не е решение на краток рок“, вели аналитичарот Симон Талиапиетра.
„Значи, за следната зима – она што може да направи разлика е замената на горивото, како што е отворањето на електрани на јаглен, како што планираат Италија и Германија да направат во итен случај.
ЕУ предложи план да ја направи Европа независна од руските фосилни горива пред 2030 година – вклучувајќи мерки за диверзификација на снабдувањето со гас и замена на гас во греењето и производството на електрична енергија.
извор: Nova.rs
фото: www.aa.com.tr/