Новата година се ближи, а со тоа доаѓаат и популарните новогодишни одлуки. Многумина и оваа година, ќе решат да започнат со целосна трансформација на некој аспект од нивниот живот од 1 јануари. Иако нема ништо лошо во тоа, пред да одлучите да станете „нова личност“, застанете и размислете – колку сте биле успешни во претходните „нови години?
Обично новогодишните одлуки траат неколку дена, а потоа сè продолжува како порано. Постојат неколку причини зошто тоа се случува, а најголемата е што знаете што сакате, но не и зошто, или вашата желба не е во согласност со вашиот идентитет.
Имено, при донесување на новогодишните одлуки, многу луѓе ќе решат да „ослабат“, „да се хранат поздраво“, да одат во теретана, и слично. Секоја од овие одлуки изгледа како разумна и позитивна, но ако немате длабока, важна причина зошто го сакате она што го сакате, едноставно нема да бидете упорни – пишува Хрватката, Николина Кафуман, тренер за личен развој.
Луѓето се менуваат само кога потребата за промена е поголема од потребата да останат исти.
Усвојувањето на нови навики не е нешто што може да се постигне преку ноќ, едноставно затоа што човечкиот мозок не е програмиран да бара нови предизвици.
На пример, доколку на почетокот на новата година одлучите да одите во теретана тоа можеби ќе ви се чини како разумна идеја, но по неколку дена или недели, во главата можно е да се појави глас на саботажа; „Не е важно дали ќе прескокнам денес“, „Само денес ќе останам во кревет“ и слично. Кога тоа ќе се случи, и сигурно ќе се случи, единствениот начин да се надмине гласот на саботажа е да имате доволно силни причини, кои ќе ве натераат да го отфрлите стариот идентитет и да го прифатите новиот.
Значи, за да можеме да донесеме новогодишни одлуки за кои е потребно време, важно е да се разбере дека процесот на промена се случува на шест нивоа. Нивоата се во хиерархиска врска.
Познавањето на шесте нивоа на промени ќе ви овозможи да донесете одлуки што одговараат на сите нивоа, за да можете конечно да истраете во вашите нови навики, дури и кога ќе се појави гласот на саботажа.
Нивоата на промени се:
Средина (опкружување) – каде да се смени?
Однесување – што да смениме?
Можности и вештини – како да се променат?
Вредности и верувања – зошто да се промени?
Идентитет – како оваа промена го одразува тоа што сум?
Духовност – промена за кого / каква цел?
Околина
Околината гопретставува најниското ниво на промени. Исто така, околината е нивото од каде што почнуваат повеќето луѓе. Имено, кога чувствуваме болка во животот, најчестиот нагон е вината да ја префрлиме на некого или на нешто надвор од нас.
„Ако имав повеќе пари, можев да научам повеќе и да напредувам“.
„Ако политичарите не беа страшни, лесно можев да најдам работа“.
„Ако живеев во друга земја, можев да живеам удобно“.
Овој пристап, каде што бараме изговори надвор од нас не ни помага да се промениме, бидејќи не вклучува преземање одговорност за нашите сопствени животи и резултатите што ги имаме во животот. Имено, ако не преземеме одговорност за нашите проблеми, нема да ги решиме.
Меѓутоа, во некои ситуации навистина постојат пречки и ограничувања во нашето опкружување. Во тој случај, елиминирањето на пречките е од суштинско значење за успехот. Ова се однесува на места, луѓе, дневни активности и работи во нашето опкружување кои го саботираат успехот. За успешно да се промениме, мора да ја смениме и средината. Важно е да се напомене дека промената само на ова ниво нема да донесе трајни резултати.
Однесување
Ова ниво се однесува на надворешно однесување и мислите што водат до тие однесувања. Кога гледаме од каде потекнува одредено однесување, јасно е дека доаѓа од некаква мисла. Мислите се претвораат во фантазии, фантазиите се претвораат во искушенија, искушенијата во принуда и принудувањето во акција.
Нашите нервни мрежи се полни со однесувања и ставови кои поддржуваат проблематично однесување, чувства и мисли – како што видовме, мозокот е програмиран да ги следи познатите обрасци.
Значи, ако немаме ставови и однесувања ориентирани кон проблемите, таа промена се случува на ова ниво.
Вештината на ориентирање кон решенија наместо проблеми мора да се научи и практикува со цел да се воспостави нова нервна мрежа, која поддржува позитивно однесување.
Можности и вештини
На ова ниво, ние се занимаваме со идентификување на вештини, знаења, способности, односно на се’ она што ни е потребно бни за да постигнеме трајни промени и каде и како да ги научиме. Понекогаш веќе имаме сè што е потребно за да направиме промена на ова ниво, а понекогаш треба да научиме и нови вештини.
Откако ќе усвоиме нови вештини, треба редовно да ги вежбаме за да ги совладаме.
Корисен пример за вештина што многу луѓе треба да ја научат е вештината за справување со чувствата на здрав начин; без употреба на алкохол, храна, цигари и слични средства што прават повеќе штета отколку корист.
Она што најчесто помага на ова ниво е наоѓање на група луѓе кои го разбираат нашиот проблем, кои веќе биле таму каде што сме сега и кои знаат како да го надминат проблемот. Сè е полесно кога сме опкружени со разбирање. Покрај тоа, кога бараме помош, честопати ќе научиме многу корисни техники, како што се релаксација, медитација…
Вредности и верувања
Првите три нивоа на промени се фокусираат на однесувањето. Сепак, нивото на кое ги менуваме нашите вредности и верувања е прво од длабоките нивоа на промени што ќе остават силен впечаток врз нас во текот на целиот живот. Секој од нас има систем на вредности и верувања што, главно несвесно, го контролира начинот на функционирање во светот. Овој невидлив систем е причината што ги носиме одлуките што ги носиме.
Она во што веруваме директно влијае на разговорот што се случува во нашите глави, а разговорот што се одвива во нашите глави директно влијае на сè што правиме или што не правиме. За жал, повеќето луѓе воопшто не се свесни за своите вредности или верувања, ниту пак се свесни за нивната моќ да го променат разговорот во главата.
Идентитет
Идентитетот е следно од длабоките нивоа на промени, што е логично – ако се идентификувате како личност што прави нешто или не прави нешто, несвесно ќе сторите сè што е во ваша моќ да дејствувате во согласност со вашиот сопствен идентитет. Имено, ако гледаме на верувањата како длабоки упатства за однесување, идентитетот може да се дефинира како наша проценка на способноста да се дејствува во согласност со овие упатства. Што значи дека можеме да имаме позитивна проценка за нашата способност да живееме според нашите сопствени стандарди, негативни или неутрални (понекогаш сме задоволни со самите себе, понекогаш не).
Идентитетот е ниво на кое всушност се случува најдлабоката промена; кога ќе ја смениме сликата за тоа како се гледаме себеси – кога ќе одговориме на прашањето „кој сум јас“ и ќе воспоставиме позитивна слика за нашиот идентитет, ќе се променат и пониските нивоа.
Важно е да се нагласи дека многу луѓе се идентификуваат себеси како збир на „што и како“ – што прават и како го прават тоа што го прават. Како и да е, вистинскиот идентитет е одделен од тоа – вистинскиот идентитет одговара само на прашањето кој сум јас, без оглед на тоа како и како.
Кога ќе одговорите на ова прашање, кога ќе го запознаете јадрото на себеси, ќе започнете да постапувате во согласност со вашиот вистински идентитет.
Духовност
Кога сте свесни за себе, за своите верувања, за вашите вредности и кога постапувате во согласност со нив, едноставно сте поподготвени да ја погледнете поголемата слика и да се запрашате зошто сте тука, какво е значењето на животот и слично.
Прашања кои ќе ви помогнат да ја откриете вашата духовност се:
Што сакам да придонесам за човештвото?
Како сакам да ме паметат после смртта?
Кои вештини, знаења и лични карактеристики можам да ги користам за да го подобрам светот?
Во кој совет верувам добро?
Дали ова поголемо добро верува во мене?
Духовноста не е резервирана за религиите, ниту е резервирана за посебни прилики – духовноста треба да биде присутна во секојдневниот живот, во однос на себе и на сите други.
Фото: Илустрација / Freepik
Извор: krenizdravo.hr