Алчноста од најголемите производители на трактори доведе до необични движења на пазарот во САД – зголемената побарувачка за користени трактори и невидени соработки меѓу американските земјоделци и хакери од Источна Европа
Четириесет или педесетгодишни трактори, ако веќе не се на депонија, обично се покриени со прашина во рурална штала. Во време кога полињата треба да ги обработуваат нивните помлади и помодерни браќа, старите трактори се ‘рѓосано железо за отпад, се главните кои заработуваат профит за нивните сопственици. Корпоративната алчност на современите производители на трактори ја претвори повеќедецениската опрема во барана стока кај американските земјоделци, па дури и доведе до нивна извонредна соработка со хакери од Источна Европа.
Деновиве, американските медиуми пишуваат за зголемената појава, при што земјоделците наместо да купуваат нови, модерни трактори за нивните имоти, претпочитаат да ги купуваат оние од 1970-тите или 1980-тите на локални и регионални аукции. Практиката е, всушност, кулминација на проблем што се наметнува во последните дваесет години и го отежнува животот на земјоделците.
Нешто како автомобилите, новите современи трактори за чудо не се само земјоделски, туку и дигитални технологии. Имаат голем број придобивки, како што се програмирање по полињата без возачи преку сателитски GPS системи и други. Сепак, оваа техника предизвика голем број на големи проблеми. Современата компјутерска технологија стана толку голем камен на сопнување помеѓу земјоделците и производителите на трактори.
Едноставно кажано, новите трактори веќе не можат да се поправаат со алатите на фармите. Не е прболемот дека не моќе да се направи поправка на фармите поради тоа што новата технологија е премногу комплицирана за земјоделците, туку производителите, особено познатиот Џон Дир, не го дозволуваат тоа. Бидејќи новите трактори се опремени со бројни чипови и компјутери ,кои го контролираат секој аспект на нивното работење, за сите можни поправки и дијагностика е потребна ексклузивна опрема што оваа компанија ја обезбедува само преку овластените дистрибутери и техничари.
Со други зборови, за секој, дури и најмал проблем со тракторот, неговиот сопственик е принуден да повика овластен дилер, да чека за неговото пристигнување и да плати многу скапо за поправките. Ситуацијата неодоливо потсетува на слична практика на многу поширок спектар на производители кои ги бранат своите клиенти со само-санирање на нивните уреди и ги претвораат во овластени услуги, со што заработуваат дополнителни пари. Во нивната неволја, американските земјоделци се свртија кон решавање на проблемите на два начина.
Едниот е хакерство, а другиот е купување на стари трактори кои сè уште се функционални, а не со софтвер поврзани со нивниот производител како новите модели. За таа цел, земјоделците хакерските апликации ги купуваат на специјализирани веб-страници на Интернет, кои – непотребно е да се каже – работат на работ на законот, а авторите на овие апликации често се хакери од Источна Европа, главно од Полска и Украина.Пред три години американските медиуми напишаа дека „хакерството со трактори станува се попопуларно бидејќи Џон Дир и другите производители го прават невозможни „неовластените“ поправки на земјоделската опрема, што земјоделците го толкуваат како напад врз нивниот имот и како егзистенцијална закана доколку нивните трактори се расипат во незгоден момент. Земјоделците наоѓаат оправдување за своите постапки во нелојални услови диктирани од производителите.
Теоретски, интелектуалната сопственост на софтверот што Џон Дир го имплементира во тракторите треба да биде заштитена со истиот закон што постои за борба против пиратството на филмови, телевизиски серии, музика и слично. Како и да е, заштитата на овој закон го исклучува софтверот за управување со возилата, со кој компанијата се обиде да го реши со принудување на клиентите да потпишат договори со кои би се согласиле да се откажат од нивните права за поправка со неовластена механика или да користат неовластени резервни делови.
Голем проблем за сопствениците на тракторите е доаѓање брзо до овластени дистрибутери и техничари. Тие честопати едноставно не се во можност да одговорат на барањата на сопственикот на краток рок, а со оглед на тоа што земјоделската работа мора да се прилагоди на временски услови.
Се разбира, другиот голем проблем е високата цена што овластените техничари наплаќаат за нивните услуги. Дури и кога обичен механичар може да замени дел од тракторот, како што е менувач или нешто друго, сопственикот на тракторот мора да ангажира овластен техничар кој се поврзува со тракторот со неговиот компјутер за да го овласти во замената а новиот дел. При тоа, ангажирање техничар чини до 150 долари на час.
Зошто американските земјоделци сè повеќе ги хакираат своите трактори со украински софтвер?
Сето ова ги натера американските земјоделци да се свртат кон старите и старите трактори. Аукциите ширум Американскиот Среден Запад се повеќе и повеќе цени во 1970-тите и 1980-тите Овие трактори се добро изработени, целосно функционални, резервните делови се многу лесни за наоѓање, може да ги поправи самиот земјоделец или локален механичар и не бараат услуги на овластени техничари или производители, софистициран софтвер и современи алатки.
Нивната цена, се разбира, зависи од тоа колку се користат и како се одржуваат, но оние со петнаесет илјади работни часови, што се смета за трактор со полно работно време, можат да се купат за околу дваесет илјади долари. Оние во подобра состојба се продаваат многу повеќе. Минатата година тракторсо нешто повеќе од две илјади работни часови се продадаваше за 43,5 илјади американски долари, а ток од 900 часа, успеа да достигне цена од над 60 илјади американски долари .
Дури и кога станува збор за старите трактори, оние близу крајот на нивниот работен век, инвестицијата во комплетно реновирање обично не надминува дваесет илјади долари, што го прави целиот процес многу поевтин од купувањето на нов трактор, чии цени се движат од 150 до 250.000 американски долари. Тракторите од осумдесеттите години, во однос на карактеристиките на возењето, се многу помалку различни од модерните, во споредба со тоа колку различни биле од тракторите од, да речеме, од 50-тите години на минатиот век. Честопати, американските земјоделци додаваат стари трактори со неопходна модерна опрема, како што е сателитска автоматска контрола и можат да ги користат во наредните пет, десет и можеби петнаесет години.
Навистина, модерната технологија не е секогаш проблематична, односно има свои добри поени. Кога користите нови трактори, овластените техничари можат автоматски да добиваат предупредувања дека дел не ги исполнува стандардите и да го контактираат сопственикот за да помогнат во борбата против потенцијалниот голем проблем. Но, ако нешто навистина тргне на лошо, земјоделците немаат друг избор освен да чекаат овластени механичари на терен и да издвојат сто или повеќе долари за нивната час, наместо да го решат проблемот во неколку минути со своите алатки.
Допрва треба да се види конфликтот меѓу производителите на трактори и земјоделците. Некои сугерираат дека треба да се користат практики од автомобилската индустрија. Пред неколку години, американската држава Масачусетс донесе закон со кој се бара од производителите на автомобили да ги направат своите дијагностички алатки и прирачници и сè друго што е потребно за поправка на современи автомобили достапни на независна механика, односно тие не треба да ги ограничуваат само во нивните овластени сервисни мрежи.
